Báo cáo Thực trạng chi tiêu công Việt Nam hiện nay

Nội dung text: Báo cáo Thực trạng chi tiêu công Việt Nam hiện nayThực trạng chi tiêu công Việt Nam hiện nayTình hình chi NSNN Dự toán chi cân đối NSNN năm 2015 là 1.147.100 tỷ đồng. Ước thực hiện chi NSNN cả năm đạt 1.262.870 tỷ đồng, tăng 10,1% so dự toán. (1) Chi đầu tư phát triển: Dự toán chi 195.000 tỷ đồng, thực hiện chi cả năm đạt khoảng 236.832 tỷ đồng, vượt 21,5% so dự toán, chủ yếu do tăng giải ngân vốn ODA theo Nghị Quyết của Quốc hội (30 nghìn tỷ đồng). (2) Chi trả nợ và viện trợ: Dự toán chi 150.000 tỷ đồng, ước cả năm đạt 150.000 tỷ đồng, bằng 100% dự toán; đảm bảo thanh toán đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ nợ đến hạn theo cam kết. (3) Chi phát triển sự nghiệp kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, quản lý hành chính: Dự toán chi 777.000 tỷ đồng, thực hiện chi cả năm đạt khoảng 790.168 tỷ đồng, vượt 1,7% so dự toán.Đánh giá mặt tích cực • Chi NSNN đã thực hiện phân bổ có hiệu quả hơn các nguồn lực, kiểm soát chặt chẽ, tiết kiệm • Tốc độ tăng chi đầu tư không còn cao so với dự toán như nhiều năm trước, điều này cho thấy, kiểm soát chi đầu tư đã phát huy hiệu quả và việc tái cơ cấu đầu tư công đã có những kết quả ban đầu. • Trong những năm qua, chi tiêu công của Chính phủ đóng vai trò quan trọng thúc đẩy sự tăng trưởng ở Việt Nam. Bằng trực quan, có thể thấy cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội , tiền lương, chế độ phụ cấp công vụ , chính sách an sinh xã hội được cải thiện đángkể .Một số vấn đề còn tồn đọng trong chi tiêu công ở Việt Nam hiện nayQuy mô chi tiêu công tăng nhanh qua các năm • Tổng chi NSNN giai đoạn 2011 - 2015 đạt mức bình quân khoảng 28,3% GDP • Chi tiêu của Chính phủ Việt nam cao nhất so với các nước trong khu vực.Cơ cấu chi NSNN 2001 - 2015 70.00 63.5 60.00 55.2 52.2 50.00 40.00 Chi đầu tư phát triển 31.20 Chi thường xuyên 30.00 22.8 23 Chi trả nợ và viện trợ 20.00 14.5 13.9 11.6 10.00 0.00 2001 - 2005 2006 - 2010 2011 - 2015Cơ cấu chi ngân sách có một số vấn đề đáng quan tâm. • Chi trả nợ trong tổng chi ngân sách đang gia tăng do quy mô vay nợ trong những năm qua tăng cao và nhiều khoản vay đến hạn. Hiện tại, nghĩa vụ nợ công/thu ngân sách đã ở mức khoảng18% và dự báo số nợ phải trả sẽ vượt qua mức 25% tổng thu ngân sách nhà nước trong 2 năm 2015 và 2016 • Chi thường xuyên chiếm tỉ trọng lớn và có xu hướng tăng nhanh • Tỉ trọng chi đầu tư trong ngân sách suy giảm mạnh cho thấy một cơ cấu chi thiếu tích cực khi phần lớn các khoản chi ngân sách không phục vụ cho mục tiêu đầu tư hỗ trợ tăng trưởngmà tập trung vào chi thường xuyênBội chi NS cao dẫn đến nợ công ngày càng gia tăng • “Mức nợ công của Việt Nam hiện vẫn đang được đánh giá là trong phạm vi kiểm soát, nhưng nếu xét trên cấu trúc nợ của Việt Nam, thực tế có thể nghiêm trọng hơn rất nhiều”- chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long. • Tỷ lệ bội chi NSNN năm 2015 vẫn ở mức dưới 5,0% GDP theo dự toán song cao hơn so với mức4,9 % của giai đoạn 2006-2010. • Dư nợ công từ năm 2011 đến năm 2015 tăng thêm khoảng 7% GDP do yêu cầu phải tăng vay để đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hộiSự gia tăng chi tiêu công bắt đầu có tác động bất lợi đến nền kinh tế • Tốc độ gia tăng chi tiêu công và tốc độ tăng trưởng GDP từ năm 2011-2015 theo hướng ngược chiều, chi tiêu công bắt đầu có tác động tiêu cực đến sự tăng trưởng kinh tế, kéo theo sự gia tăng lạm phát và nợ Chính phủ.Nguyên nhân • Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào tăng yếu tố đầu vào, nhất là vốn và lao động • Quản lý chi tiêu công còn nhiều bất cập, tạo cơ hội cho sự thất thoát, lãng phí lớn nguồn NSNN • Không tính toán hết hiệu quả hoạt động và nợ của các DNNN • Thiếu cơ chế kiểm tra giám sát có hiệuquả .