Luận án Tiến sĩ Quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam

MỤC LỤC
 Trang
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT...............................................................................i
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................ii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ.........................................................................................ii
DANH MỤC SƠ ĐỒ .............................................................................................ii
MỞ ĐẦU................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của luận án ......................................................................... 1
2. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu của đề tài luận án.................................. 3
3. Kết cấu luận án.......................................................................................... 3
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
NHÀ NƯỚC ĐẦU TƯ CHO CÁC QUỸ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ
CÔNG NGHỆ.........................................................................................................5
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu đã công bố liên quan đến quản lý
ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ..... 5
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về quỹ phát triển khoa học và
công nghệ ................................................................................................. 5
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về chính sách phát triển khoa học công
nghệ nói chung và chính sách cho các quỹ phát triển khoa học và công
nghệ nói riêng ........................................................................................... 7
1.1.3. Các công trình nghiên cứu về quản lý nhà nước về khoa học và
công nghệ nói chung và quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho quỹ phát
triển khoa học và công nghệ nói riêng.................................................... 12
1.1.4. Tổng hợp đánh giá những vấn đề chưa được giải quyết và những
vấn đề luận án sẽ tập trung nghiên cứu giải quyết................................. 18
1.2. Phương hướng giải quyết các vấn đề nghiên cứu của luận án............. 20
1.2.1. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu của đề tài luận án...................... 20
1.2.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài luận án.......................... 20
1.2.3. Cách tiếp cận, phương pháp và giả thuyết nghiên cứu ................ 21
1.2.4. Khung phân tích luận án............................................................... 25
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐẦU TƯ CHO CÁC QUỸ PHÁT
TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ........................................................ 27
2.1. Các quỹ phát triển khoa học và công nghệ .......................................... 27
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm quỹ phát triển khoa học và công nghệ........ 27
2.1.2. Phân loại Quỹ phát triển khoa học và công nghệ......................... 33
2.1.3. Vai trò của Quỹ phát triển khoa học và công nghệ....................... 34
2.1.4. Đầu tư vốn từ ngân sách nhà nước cho các quỹ phát triển khoa
học và công nghệ..................................................................................... 35
2.1.5. Những lý thuyết có liên quan đến đầu tư phát triển khoa học và
công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội........................................ 40
2.2. Quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và
công nghệ .................................................................................................... 46
2.2.1. Khái niệm, chủ thể, khách thể, đối tượng, công cụ, nội dung quản
lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công
nghệ ......................................................................................................... 46
2.2.2. Các tiêu chí đánh giá hoạt động quản lý ngân sách nhà nước đầu
tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ................................... 51
2.2.3. Các yếu tố tác động đến quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho
quỹ phát triển khoa học và công nghệ .................................................... 53
2.3. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các
quỹ phát triển khoa học và công nghệ và bài học cho Việt Nam................ 56
2.3.1. Quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ phát triển khoa
học và công nghệ một số nước trên thế giới ........................................... 56
2.3.2. Những bài học rút ra cho Việt Nam từ kinh nghiệm nước ngoài.. 69
CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐẦU
TƯ CHO CÁC QUỸ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Ở VIỆT
NAM.....................................................................................................................71
3.1. Khái quát thực trạng các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt
Nam............................................................................................................. 71
3.1.1. Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia Việt Nam........... 71
3.1.2. Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ,
cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương Việt
Nam ......................................................................................................... 73
3.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho
các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam hiện nay................ 76
3.2.1. Thực trạng chủ trương, chính sách chung của Đảng và Nhà nước
về đầu tư ngân sách nhà nước cho các quỹ phát triển khoa học và công
nghệ ở Việt Nam ...................................................................................... 76
3.2.2. Thực trạng mô hình tổ chức bộ máy quản lý ngân sách nhà nước
đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam......... 82
3.2.3. Thực trạng xây dựng dự toán, lập chi tiết chi và phê duyệt cấp vốn
NSNN hàng năm và vốn điều lệ cho các quỹ phát triển KH&CN ở Việt
Nam ......................................................................................................... 86
3.2.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát việc quản lý ngân sách nhà nước
đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam......... 88
3.2.5. Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý ngân sách nhà nước
của các quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam hiện nay
theo các tiêu chí ..................................................................................... 89
3.3. Đánh giá chung thực trạng quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các
quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam................................... 111
3.3.1. Những kết quả đạt được.............................................................. 111
3.3.2. Những hạn chế ............................................................................ 112
3.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế................................................ 115
CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC ĐẦU TƯ CHO CÁC QUỸ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Ở VIỆT NAM......................................................................................................120
4.1. Bối cảnh mới và những vấn đề đặt ra đối với quản lý ngân sách nhà nước
đầu tư cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ Việt Nam ................. 120
4.1.1. Bối cảnh mới tác động đến phát triển khoa học và công nghệ Việt Nam
............................................................................................................... 120
4.1.2. Những vấn đề đặt ra đối với quản lý ngân sách nhà nước đầu tư
cho các quỹ phát triển khoa học và công nghệ Việt Nam ..................... 131
4.2. Phương hướng hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các
quỹ phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam hiện nay .................... 134
4.3. Giải pháp hoàn thiện quản lý ngân sách nhà nước đầu tư cho các quỹ
phát triển khoa học và công nghệ ở Việt Nam hiện nay ........................... 136
4.3.1. Giải pháp về đầu tư ngân sách nhà nước cho các quỹ phát triển
khoa học và công nghệ.......................................................................... 136
4.3.2. Giải pháp hoàn thiện tổ chức và hoạt động các quỹ phát triển
khoa học và công nghệ.......................................................................... 140
4.4. Một số kiến nghị cụ thể đối với các cơ quan nhà nước ..................... 146
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................148
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ..................................................151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................152
PHỤ LỤC...........................................................................................................160